De collega trainingsacteur kijkt me verrast aan. Ik zie direct dat dit niet door haar is geacteerd. Dit is echte verbazing. Ik snap dat wel. Zelden heeft een actie van me als trainingsacteur zo gekunsteld voor mij aangevoeld.
We staan op anderhalve meter afstand van elkaar in een huiskamer. Deze ruimte wijkt af van ‘normale huiskamers’, doordat een glazen wand ons scheidt van een aantal toekijkende cursisten. In de oefening komt een duo ons – broer en zus – vertellen dat onze broer is overleden.
We oefenen live, in coronatijd. Daarom hebben we van tevoren heldere afspraken gemaakt met de trainers en cursisten. Sommigen oefenen met mondkapjes op, anderen letten op de onderlinge afstand. Elkaar aanraken doen we tijdens deze oefening niet.
We zetten echter een setting neer in het kader van rouw en verlies. Tijdens het tonen van empathie kun je kiezen voor het aanraken van een ander. Of om dit juist níet te doen, dat is mede een kwestie van aanvoelen. Na overleg met elkaar zijn we tot het alternatief gekomen om aanrakingen verbaal te benoemen tijdens de oefening. Hierdoor is dit zowel voor ons als voor de observanten duidelijk.
Als mijn zus en ik het vreselijke nieuws te horen krijgen, zie ik aan haar lichaamstaal hoe dit binnenkomt. Als oudere broer voel ik daardoor de impuls, om mijn arm op haar schouder te leggen. Terwijl mijn arm richting haar reikt, schakel ik en zeg: ‘Ik raak je nu aan.’
Een fractie van een seconde zie ik een verbaasde blik mijn richting uitgaan, waarna de collega bliksemsnel terugschakelt in de rol van aangeslagen zus. We zetten de oefening voort en bieden de cursisten en observanten hun leerervaringen.
Tijdens het geven van onze feedback passeert het wat koddige moment de revue. Er is herkenning over zowel het zoeken tijdens deze oefening naar de beste modus hiervoor als over de veranderingen in het afgelopen jaar als het überhaupt gaat om het iemand aanraken.
Op weg naar huis schoot plots door mijn hoofd ‘waarom hebben we dit eigenlijk niet met handschoenen aan gedaan?’ Aan de andere kant kun je je afvragen, hoe realistisch dat weer voelt. Een setting, waarin broer en zus bij haar huis een broer opwachten met handschoenen aan. Tsja.
Het blijft zo hier en daar soms nog een zoektocht, live trainen en trainingsacteren in coronatijd. Sommige onderwerpen en thema’s lenen zich voor online klussen. Maar hoe zit dit bij een zwaar thema als rouw en verlies?
Er zijn settings te bedenken waarin je niet anders kúnt dan zo’n vreselijk bericht online of telefonisch overbrengen. Zelf zou ik de voorkeur geven aan het live brengen van zulk nieuws. Al realiseer ik me dat dit persoonlijk is en spreekt hier wellicht mijn voelsenergie een mondje mee.
Ook heb ik over een andere formulering nagedacht. ‘Ik raak je nu aan’ klinkt immers tegenstrijdig, omdat ik het tijdens de oefening niet daadwerkelijk doe. ‘Ik wil nu een hand op je schouder leggen, maar kan het niet vanwege dat virus’ klinkt misschien aannemelijker. Die kan ik de volgende keer aan de trainers voorleggen. Of anders maar die suffe handschoenen aan.
Is dit herkenbaar voor jullie?